Kök hücre nasıl elde edilir ve etki mekanizmesı nedir sorularına cevap bulmak, kök hücre etkinliğini anlamak için önemlidir.
Kök Hücre Nasıl Elde Edilir?
Kök hücreler özel bir seçilim yapılmaksızın kemik iliği santrifüjü ile elde edilebileceği gibi kültürde üretilmek üzere seçilip miktar olarak arttırılabilir de. Kültürde üretilen MKH’lerin maliyetinin yüksek oluşu, kültür için gerekli olan zamanın uzun olması, enfeksiyon riski ve hücrelerin canlılıklarını yitirme ihtimali yüzünden rutin kullanımda bu yol pek tercih edilmemektedir. Ancak belirtmek gerekir ki kültürle elde edilen MKH’lerin saflıkları daha yüksektir, bu da klinik etkinlik için önemli bir faktördür.
Diğer bir kök hücre elde etme yolu ise; göbek altı yağ dokudan liposuction benzeri bir yöntemle yağ dokudan zengin kök hücre elde edip belirli filtrelerden geçirmektir. Biz pratik uygulamalarda hasta açısından daha az ağrılı olması, daha kısa sürede uygulanabilmesi ve ikinci bir işlem gerektirmediği için ‘lipocell’ denilen bu yöntemi terci ediyoruz.
Uygulama yolları:
Kök hücreler doğrudan lezyon olan bölgeye cerrahi yada lokal enjeksiyon ile uygulanabilir. Bu uygulama esnasında gerekli olursa taşıyıcı dokular kullanılabilir. MKH’ler laboratuvar ortamında belirli dönüşüm safhalarından geçirilerek kemik yada kıkırdak öncü hücreleri elde edilene kadar geliştirilip bu şekilde de lezyona uygulanabilir.
Bir başka yol kök hücrenin damar içi uygulamasıdır. Osteogenezis imperfekta (cam kemik hastalığı) tedavisinde periferal yani damar yoluyla verilen kök hücrenin sistemik bir şekilde gerekli dokuya gidip kemik iliğinde çoğalarak hastalığın seyrinde avantaj sapladığı görülmüştür.
Kök Hücre Etki Mekanizması Nedir?
MKH’ler sadece daha önce sözünü ettiğimiz kemik, kas, kıkırdak, bağ yada tendon dokularına farklılaşmakla kalmaz; ayrıca parakrin özellikleri sayesinde büyüme faktörleri ve bir çok sitokinlerin salınmasını sağlarlar. Bunlar arasında
Kemik morfojenik proteinleri(BMPs), transforme edici büyüme fakörü-β (TGF-β), ve vasküler endoteliyal büyüme faktörü(VEGF) bulunmaktadır. Bu faktörler yeni damar oluşumu, onarım, hücrelerin hayatta kalması ve üremesi üzerine önemli görevlere sahiptirler. MKH’ler aynı zamanda hasarlı dokuya giderek yangı yanıtını düzenleme özelliğine de sahiptirler.
Şu an uzun süreli büyüme faktörü salgılayacak genetik olarak değiştirilmiş kök hücreler üzerine çalışmalar devam etmektedir. Bu sayede belki de insan ömrünün uzaması yada hastalıklara daha dirençli olması söz konusu olacaktır.
Yorum Bırak